Krampachtig,… alleen met schrijven?

Over hoe de grijpreflex grip geeft….

Haar pengreep is absoluut niet ontspannen. Schrijven lukt ook niet lang. De grip verslapt en haar potlood glijdt weg. Het is lastig om alles weer zo te organiseren dat het potlood weer goed tussen al die vingers ligt. Gelukkig heeft ze een driehoekspotlood gekregen. Nu gaat het wel makkelijker, maar toch nog niet automatisch. Het lijkt wel zo moeilijk als jongleren met 4 ballen. De vingers gaan alle kanten op, het potlood lijkt een eigen leven te hebben. Ze kijkt rond,.. Ze staat op en sluipt naar de wc. Ik zie het gebeuren en denk: ‘Alles beter dan schrijven?’

Ik heb deze leerling zelf in mijn klas gehad. En zij is en was niet de enige met deze uitdaging. Ik ben er bang voor dat de groep kinderen met deze uitdaging steeds groter zal worden. Hoe ik daarbij kom?
Kinderen spelen steeds minder buiten, mogen minder vies worden of spelen met ‘vies’ spul…. Dat kost ons als ouders ook erg veel tijd met opruimen.
Ja,… ik herken dat!
Thuis heb ik drie schatten rondlopen. Één die vol ideeën zit en dit graag direct wil uitvoeren, met of zonder scheerschuim aan de handen enthousiast de trap op sluipt met een spoor waar Hans van Grietje een puntje aan kan zuigen.
De ander die totaal niet doorheeft wat haar lijf en handen de hele tijd doen met als gevolg dat er net zoveel klei op de grond ligt als op de tafel…. Het lijkt ook wel of ze het niet voelt als er iets onder haar voeten zit. Raar, omdat we soms steentjes uit haar schoenen halen die met een microscoop nog niet te herkennen zijn,…
En de laatste, tja,… die wilde erg veel, maar dat lukte niet. Zodat er een boze bui kwam, waardoor ik niet doorhad dat het slijm van de andere twee alle kanten op ging, maar niet netjes op de tafel bleef. Echt… en dan wist ik echt wel dat het belangrijk was met de handen bezig te zijn. Maar ik vond het af en toe topsport!
En nee, deze beschrijvingen zijn steeds minder van toepassing op de situatie thuis. En nee, het een hoort niet per definitie bij die ene in mijn gezin,… ze wisselden regelmatig van rol! Maar ik denk dat velen deze beschreven situatie kan herkennen!

Maar spelen met zand, grind, klei, schuim, kleine kralen,… Het is belangrijk voor de ontwikkeling van de handmotoriek. En de handmotoriek daar spelen vele handreflexen een rol. En een ervan is de grijpreflex. Dus dit spelen is belangrijk voor oefening van de handmotoriek!
Daarnaast is er op school steeds minder plek voor goed schrijfonderwijs. En bij de kleuters ook minder werken met de handen, met bewegen en steeds meer voor te vroeg schrijven afdwingen door met werkbladen te werken.
En daarbij zijn scholen (en wij als maatschappij) al erg vroeg met het bepalen of een kind rechts- of linkshandig is zonder de natuurlijke ontwikkeling af te wachten…..
Allemaal factoren die mijns inziens de groep kinderen (maar volwassenen net zo goed, hoor!) met schrijfuitdagingen groter zal maken in de toekomst.

Maar we hebben toch computers?

Heel veel mensen zullen nu denken: Ach, ik schrijf zelf ook zoveel niet meer. En ik red mezelf prima!
Fijn! Ik hoop dat jij in staat bent geweest je grijpreflex goed uit te ontwikkelen, zodat je fijne motoriek goed is. Zodat je pennen goed kan vasthouden, maar ook scharen kan hanteren en ook bijvoorbeeld lekker kan typen!
Verder hoop ik dat je gedegen schrijfonderwijs hebt gehad en dat, wanneer je weer meer zult moeten gaan schrijven, om wat voor reden dan ook, jij deze vaardigheid snel weer kan afstoffen en weer kan doorontwikkelen. Want ik zie ook wel dat mijn handschrift sneller slordig is, dan toen ik nog dagelijks vele regels schreef.

Ik zal hieronder uitleggen waarom ik het belangrijk vind, dat alle mensen, groot en klein, een goed ontwikkelde grijpreflex hebben.
Daarbij ga ik verder niet in op het belang van goed kunnen schrijven voor onze ontwikkeling als persoon en bijvoorbeeld als ondersteuning van het leren. Want ook daar speelt schrijven een belangrijke rol!

De grijpreflex,… die ken ik denk ik wel!

De grijpreflex ken je zeker. Denk terug dat er een klein mensje (wellicht die van jezelf) lekker op de rug lag, of bij je op schoot. En jij was zo stom om je vinger op de handpalm van die lieve kleine wezentje te leggen. FOUT! Want die vinger kreeg je nooit en te nimmer meer terug!

Dit kindje was enorm enthousiast in het oefenen van de grijpreflex. Niet bewust, maar onbewust. Want het was een reflex. Jouw vinger op de handpalm was de stimulus, eigenlijk de startknop van de beweging. Automatisch sloten de vingers zich om jouw vinger heen. En als je dit ervaren hebt, weet je dat dat kleine mensje een enorme kracht heeft gehad, want het was lastig je vinger weer terug te krijgen! Toch?
Later ontwikkelt de grijpreflex zich door en leerde het kindje ook loslaten en begrijpen dat dit dezelfde beweging was, maar dan achterstevoren. Bovendien gaf het de mogelijkheid iets anders vast te gaan pakken! Het bewegingspatroon kon nu BEWUST toegepast worden!
Een ontwikkelingsreflex is dus een bewegingspatroon die onbewust start na een stimulus. Het is als een personal coach die jouw spieren eindeloos stimuleert dezelfde beweging te maken, totdat je het zonder deze coach ook kan! Je kan je spieren bewust en zelfstandig aansturen, aanspannen en variëren in kracht, maar je kan diezelfde spieren ook ontspannen!
Wanneer je deze spieren leert aansturen maak je ook allemaal neurale paden in je hersenen aan. Die gebruik je op dat moment voor je aansturen, maar later ook voor alle andere uitdagingen die je in leven tegen gaat komen!

Grijpen wordt grip

Grijpen zorgt er samen met de andere handreflexen voor dat je in staat bent je vingers, je handpalm in allerlei bochten te wringen,… En het helpt je dus ook om je pen op de juiste manier, ontspannen vast te houden.
En omdat de grijpreflex ook zorgt voor de aanleg van neurale paden, heeft het ook invloed op grip op je leven hebben. Dit zie je als je valt en je je ergens nog aan vast kan grijpen! Dan is een goede grijpreflex van ‘levensbelang’ om jezelf te kunnen beschermen.
Het zal niet moeilijk zijn te begrijpen dat fijne motoriek lastig is, als de grijpreflex niet goed ontwikkeld is. Schrijven, knippen, kralen rijgen,… Het kan leiden tot een weerstand van schrijven bijvoorbeeld.
De grijpreflex staat aan de basis van de oog-hand coördinatie, maar ook de hand-mond coördinatie die invloed heeft op onder andere jouw eetmanieren, maar ook (in jouw vroegere leven) het ontdekken van de wereld. Je stak immers als baby letterlijk alles in je mond om te ontdekken. En als je grijpreflex niet goed is, zal je dit dus ook minder gedaan hebben en zeer waarschijnlijk nu nog minder makkelijk het onbekende gaan ontdekken?
De grijpreflex staat ook voor grip krijgen op het begrijpen van dingen. En… als laatste niet onbelangrijk. De grijpreflex heeft invloed op je spraak en je communicatieve vaardigheden.
Uiteraard is de grijpreflex niet in zijn eentje verantwoordelijk voor deze uitdagingen, maar het kan een sterk remmende werking hebben op je ontwikkeling van deze punten.

Ken jij iemand die maar blijven vragen om erkenning, om gezien te worden, die vragen blijven stellen om te weten wat er allemaal gebeurd. Die alles wat er gebeurt tot het naadje van de kous willen weten en begrijpen? Wellicht is de grijpreflex nog actief?

Oke, en wat dan?

Lekker leuke activiteiten doen met de handen. Liefst alle twee! Dus beide handen aan het werk zetten, tegelijkertijd.
Heel veel is mogelijk. Naast natuurlijk het geijkte vingerverven, kleien, (strijk)kralen, kun je ook denken aan vingerhaken, sorteren van steentjes….
Of kom langs voor reflexintegratie. Reflexintegratie is namelijk het ‘afmaken’ van de reflex, zodat je de motoriek door ontwikkelt, maar vooral ook de hersenbanen aanlegt die nog missen. En zo kom je bij de Missie van Mooi Rechtop: jou begeleiden om de beste versie van jezelf te worden! Door te werken aan je basis.
Want wellicht begrijp je nu beter dat wanneer je aan de grijpreflex werkt niet alleen je fijne motoriek zich beter kan gaan ontwikkelen, maar ook bijvoorbeeld je oog-handcoördinatie beter kan gaan. En wellicht blijven al die vragen naar het naadje van de kous ook achterwege!

Meer weten over reflexintegratie en Mooi Rechtop?
Kom naar een van mijn informatieavonden in het Binnenbos te Zeist. Dan vertel ik meer over reflexintegratie, de invloed op leren. Je leert welke uitdagingen het kan geven als bepaalde reflexen nog actief zijn en hoe je dit kan herkennen. En je krijgt kleine oefeningen mee die een groot verschil kunnen maken!

Je kan dan zelf ontdekken of dit het knopje is waar je naar op zoek bent!

Elke tweede week van de maand organiseer ik een avond. Voel je erg welkom, maar reserveer wel een plek door mij een email te sturen, dan hou ik één van de 15 plekjes voor je vrij, zodra je betaald hebt! Voor opgave of meer informatie mail naar info@mooirechtop.nl